Sen, zaraz obok oddychania, jedzenia i picia, stanowi jedną z najważniejszych potrzeb każdego człowieka. Dla zawodowego kierowcy powinien mieć on szczególne znaczenie.
Wiele osób zastanawia się, dlaczego sen jest tak ważny w naszym życiu, czy możliwe jest jego ograniczenie do minimum oraz jakie będzie miało to skutki. Sen stanowi nieodłączny element funkcjonowania każdego człowieka, bez względu na wykonywany zawód czy prowadzony tryb życia. Ten rodzaj odpoczynku ma kluczowe znaczenie w procesach przechowywania pamięci oraz ogólnego funkcjonowania mózgu. Niewysypianie się powoduje wiele problemów związanych z pracą układu hormonalnego i odpornościowego. Cierpi na tym również nasza motywacja do działania, samopoczucie, a także koncentracja — absolutnie niezbędna podczas wykonywania pracy kierowcy. Ponadto trzeba pamiętać, że to nie długość snu jest najistotniejsza. Niekiedy zdarza się, że śpimy po 10 godzin i nadal jesteśmy niewyspani. Liczy się przede wszystkim jego jakość. Zwróćmy uwagę na warunki, w jakich zasypiamy oraz porę, gdyż ona również ma bardzo duże znaczenie.
Brak wystarczającej ilości snu to powszechny problem, który dotyka duże grono zawodowych kierowców. Ze względu na specyfikę ich pracy, odpoczynek powinien być jednak traktowany bardzo poważnie. Przecież to właśnie on w dużej mierze wpływa na bezpieczeństwo oraz komfort długich podróży. Obowiązkiem każdego prowadzącego pojazd jest zadbać o to, aby jak najlepiej się wysypiać — zwłaszcza przed wyruszeniem w długą trasę.
Niewyspanie kierowcy przede wszystkim odbije się na jego samopoczuciu, przez co może być on mniej zaangażowany w wykonywane zadania. Jednak dla samego organizmu brak snu może być o wiele bardziej niebezpieczny i fatalny w skutkach. Prawidłowy przebieg procesów fizjologicznych, równowaga metaboliczna, odporność czy praca układu nerwowego w dużym stopniu zależą od wypoczęcia naszego organizmu. Jeżeli spaliśmy za krótko albo jakość naszego snu nie była wystarczająco dobra — efekty odczujemy niemal natychmiast.
W przypadku pracy zawodowych kierowców odpoczynek jest szczególnie ważny. Statystyki mówią, że około 3% wypadków spowodowanych jest przez nadmierną senność i wynikającą z tego nieuwagę kierowców. Należy pamiętać, że wraz ze wzrostem niewyspania, wydłuża się także czas reakcji organizmu, bez względu na doświadczenie za kierownicą.
Choć nadmierne zmęczenie bierze się zazwyczaj z braku czasu bądź możliwości relaksu, to zdarzają się przypadki, w których kierowcy cierpią na zaburzenia snu. Największym zagrożeniem jest choroba nazywana hipersomnią. Jedną z jej odmian jest tzw. narkolepsja, która objawia się nagłym, zupełnie niespodziewanym zaśnięciem. Łatwo sobie wyobrazić, jak tragiczne mogą być jej skutki w sytuacji kierowania pojazdem. Jeżeli mamy jakiekolwiek problemy związane ze snem — nie zwlekajmy. Najlepiej jak najszybciej udać się do lekarza specjalisty, który z pewnością będzie wiedział jak nam pomóc. Wiele osób nawet nie zdaje sobie sprawy, jak duży wpływ ma sen na zdrowie oraz samopoczucie. Wyspany człowiek to szczęśliwy człowiek.
Zasadą numer jeden jest to, aby nie pozwolić sobie na zarwaną noc. W takiej sytuacji nawet nie ma co się łudzić, że będziemy w stanie prowadzić samochód przez kilka godzin. Nieważne czy nie spaliśmy w ogóle, czy może tylko przez dwie godziny — zarwana noc to niewystarczająca ilość snu. Jaka jest więc optymalna długość? Długa podróż musi być poprzedzona co najmniej sześciogodzinnym snem. Jest to absolutne minimum, aby zapewnić sobie oraz innym uczestnikom ruchu drogowego należyte bezpieczeństwo. Pamiętajmy, że jesteśmy odpowiedzialni również za innych. Jeżeli w trakcie pracy poczujemy nagłe zmęczenie i nieodpartą chęć zaśnięcia — nie ma co się zastanawiać! Jedynym słusznym rozwiązaniem będzie wówczas zatrzymanie się i ucięcie sobie energetycznej drzemki. Czasami wystarczy nawet 15 minut.
Kluczem do sukcesu jest zasypianie o regularnych porach. Najlepiej, by kłaść się do łóżka już przed północą. Ludzki organizm jest naturalnie przystosowany do odpoczynku w nocy, natomiast do aktywności w trakcie dnia. Jeżeli ten tryb zostanie zaburzony, jakość naszego snu również drastycznie spadnie. Problem pojawia się w przypadku pracy zmianowej, kiedy konieczne jest prowadzenie pojazdu w nocy lub sytuacje, które zmuszają kierowcę do pracy o nieregularnych porach, na przykład zbyt długi czas oczekiwania na załadunek lub rozładunek, albo kolejka na granicy, czy korek na autostradzie. W takiej sytuacji należy zadbać o odpowiednią dietę, ponieważ ona także ma ogromne znaczenie dla odpowiedniego funkcjonowania naszego organizmu. Starajmy się unikać przede wszystkim niezwykle szkodliwych napojów energetycznych. Zdecydowanie lepszym wyborem będzie kawa oraz wysokoenergetyczny, zdrowy posiłek, pełny w zboża, owoce i warzywa.
